Douglas Adams - Evrenin Sonundaki Restoran (Otostopçunun Galaksi Rehberi - 2. Kitap)
Douglas Adams’ın bu serisi ilk önce bir radyo oyunu olarak başlamış daha sonra romanları yazılmıştı. Tabii bunu filmler, bilgisayar oyunları takip etmiştir. Okur bir yandan uzayın derinliklerine, ilginç yerlere seyahat ederken, bir yandan da bol bol gülecektir.
Serinin “Evrenin Sonundaki Restoran” başlıklı ikinci kitabında olaylar kaldığı yerden devam ediyor. Galaksideki en son teknoloji ile donatılan gemide bulunan ana karakterler Zaphod Beeblebrox, Arthur Dent, Ford Prefect ve Tricia MacMillan (Trillian) bu sefer de bir dizi maceraya atılır. Ancak ana görevleri, galaksinin gerçek hakimini bulmaktır.
“Zaphod, biliyorsun sen Galaksi Başkanı iken, tıpkı senden önceki başkan Yooden Vranx’ın gibi, başkanın bir hiç olduğunu biliyordun. O yalnızca bir kukla. Gölgeler altında bir yerde, sonsuz güce sahip bir başka adam, bir başka varlık, bir başka şey var. Bu adam ya da varlık, ya da şey, bunun ne olduğunu senin bulman gerek -bu Galaksiyi, hatta sanıyoruz diğerlerini de- kontrolü altında tutan varlık. Belki de Evrenin tamamını kontrol eden kişi.” (s. 38)
Bu aynı zamanda büyük bir sırdır ve Zaphod’un gizli görevidir. Kendisi bile bunu unutmak zorunda kaldığı için artık bilmiyordur.
Kahramanlarımızın diğer ve ikinci bir görevi, daha önce Dünya yok edildiği için (bir uzay yolu yapım sırasında yıkılmıştır) Yaşam, Evren ve Her Şey ile İlgili En Önemli Bilinmez’e ilişkin soruyu bulmaktır. Soruyu arıyorlar, çünkü cevabını biliyorlar. Cevabı “42”dir. Ancak soruyu bilmedikleri için cevap bir şey ifade etmiyor.
EVRENİN SONUNDAKİ RESTORAN
Gelelim, kitabın başlığında da ismi geçen restorana. Restoran konumu itibariyle evrenin sonunda olmakla birlikte, zaman olarak da evrenin patlayarak sona erdiği bir yerdedir. Galaksinin her yerinden insanlar, zamanda seyahat ederek geliyor, restoranda müzik eşliğinde bir gösteri izliyor. Gösteri ise evrenin son anlarını görmektir.
“Bayanlar ve baylar,” dedi, “Bildiğimiz gibi Evren yüzyetmişbin milyon bilyon yıldan şu ana kadar varlığını sürdürmektedir ve yarım saaten biraz fazla bir süre içinde de sona erecektir. Öyleyse, şu anda Millivvays’de, yani Evrenin Sonundaki Restoran’da hazır bulunan herkese hoşgeldiniz diyorum.” (s. 136)
Bu arada Douglas Adams her ne kadar bu kitabı komedi olarak yazmışsa da, burada güldürerek ve mizahi dille değindiği dünyamız ile ilgili gerçekler de bulabilirsiniz. Bahsedilen şeyler uzayda ve bilim kurgu olarak anlatılsa da bazıları dünyamızın gerçeklerinin ta kendileridir. Gerçekler mizahi bir dille ve yine okurda tebessüm oluşturarak anlatılıyor.
“En önemli sorun -ya da en önemli sorunlardan biri, çünkü bir sürü en önemli sorun vardı- halkı yönetmekle ilgili en önemli sorunlardan biri, bu işin kime yaptırtılacağını bulmaktı. Daha doğrusu halkı, kendilerini yönetmesine izin vermeleri için ikna etmeyi başaracak birini bulmaktı.
Özetlersek: İyi bilinen bir gerçektir ki, halkı yönetmeyi en çok isteyenler, ipso facto, bu işi yapmaya en az uygun olanlardır. Özeti özetleyecek olursak: kendisinin Başkan yapılmasını sağlayabilecek kişilerin bu işi yapmasına hiçbir surette izin verilmemesi gerekir. Özetin özetinin özeti: Halk bir problemdir.
Ve karşılaştığımız durum şudur: Bir dizi Galaktik başkan, iktidarda olmanın eğlencesinden ve boş telaşından öyle hoşlanmışlardı ki, iktidarda olmadıklarını hemen hiç fark etmemişlerdi. Ve onların arkasındaki gölgede- kim vardı?
Yönetmek isteyenlerin hiçbirine yönetmeleri izin verilmezken, bunu yapabilecek olan kim olabilirdi? (s. 229)
Bir de kitabı okurken aptallıkları ve ahmaklıkları ile insanı çileden çıkartan bir topluluk var. Bu grubu kendi ülkelerinden bile kandırarak bir gemiye doldurup uzaya göndermişler. Ancak bir dizi tesadüfü olay sonucu kendilerini Dünya’da bulurlar. Ancak henüz insanların mağara adamı oluğu çağda. Bu da onlarla ilgili dikkat çeken kısımlardan biri.
“Para politikası...” diye tekrarladı, “evet, sarf ettiğim kelimeler bunlar.”
“Eğer hiçbiriniz bir şey üretmiyorsa,” diye sordu Ford, “nasıl paranız olabilir? Para ağaçta yetişmez, bilirsiniz.”
“Eğer devam etmeme izin verirseniz...”
Ford neşesiz neşesiz başını salladı.
“Teşekkür ederim. Birkaç hafta önce yaprağı yasal paramız olarak kabul ettiğimizden beri, pek tabiidir ki, hepimiz müthiş zenginleştik.
Ford kalabalığa büyük bir inanmazlık içinde baktı. Herkes memnuniyet içinde mırıldanıyor ve eşofmanlarını tıka basa doldurdukları yaprak banknotları ihtirasla avuçluyordu.
“Bununla birlikte,” diye devam etti İdari Danışman, “yaprağın elde edilebilirlik seviyesindeki yükseklikten kaynaklanan ufak bir enflasyon sorunuyla da karşılaştık. Yani sanırım, şu anki piyasa değeri üzerinden, yapraklarını döken mevsimlik ağaçlardan oluşmuş üç orman ancak bir gemi dolusu fıstık satın alabilmekte.” (s. 265)
Bu akılsız topluluk kısa sürede bu sorunlarına da kesin çözüm bulur. Yapraktan olan paralarının değer kazanması için Dünya’daki tüm ormanları yakmaya karar verirler. Onlar için çözüm bu kadar basittir.
Douglas Adams
Evrenin Sonundaki Restoran
Otostopçunun Galaksi Rehberi - 2. Kitap
Özgün adı: The Restaurant at the End of the Universe
(Hitchhiker's Guide to the Galaxy – Second Book)
Çev: İrem Kutluk
Sarmal Yayınevi
1996
İstanbul
280 sayfa.
