James Dashner - Labirent: Alev Deneyleri (2. Kitap)

“Alev Deneyleri”, James Dashner’in Labirent serisinin ikinci kitabı. Bir gençlik, bilim kurgu ve kıyamet sonrası romanı. Birinci kitap (James Dashner – Labirent: Ölümcül Kaçış) bir grup gencin birkaç yıldır tutulduğu bir labirentten sonunda kaçabilmesi ile biter. İkinci kitap ise öyküyü kaldığı yerden anlatıyor.

Yaklaşık 50 gencin bulunduğu labirentten sadece 20’si sağ kurtulabilmiştir. Onları kurtaranlar karınlarını doyurdukları, yıkanabildikleri bir yere getirirler gençleri. Artık kurtulduklarını zannederken asıl deneyin şimdi başladığını öğrenirler. Daha doğrusu daha zor bir deneyin.

Labirent bir deneydi. Bu deneye tabi tutulurken gençlerin nasıl tepki vereceği ölçülüyordu. Kim tarafında? Bu sorunun tam açık bir cevabı yok. İSYAN. İSYAN nasıl bir şeydir, amacı nedir ve diğer bir çok sorunun da cevabını birinci kitapta olduğu gibi burada da bulamayacağız. Gizem artarak devam eder. Ancak gençleri ikinci aşama olan Alev Deneyleri’ne göndermeden önce ortaya çıkan bir adam birkaç kısa açıklama verir ve bu sefer hedeflerini net bir şekilde açıklar: Güvenli bölgeye ulaşmak. Ayrıca şunları ekler:

“Deneyler’de ilerleme kaydederken bu teknoloji ve kaynaklarla ilgili birçok şey gördünüz, görmeye de devam edeceksiniz. Size şu kadarını söyleyebilirim: Ne olursa olsun gözlerinize ve zihninize asla inanmayın. Tavana astığımız cesetler ya da pencerenin önündeki duvarın nedeni de buydu. Bazen gördükleriniz gerçek değildir ve bazen görmedikleriniz gerçektir. Gerektiğinde beyinlerinizi ve sinir uçlarınızı idare edebiliriz. Bütün bunların kulağa kafa karıştırıcı ve biraz da korkunç geldiğinin farkındayım.” (s. 64)

Peki İSYAN neden bu deneylere ihtiyaç duyuyor. Neden kitabın ismi Alev Deneyleri? Alev güneşin sıcaklığını artırması ile ekvator ve çevresindeki yerleri tamamen yakıp kül etmesi ile ortaya çıkan çöle deniliyor. Çok sıcak. Tabii tek sorun bu değil. Yağmur yağdığında da yeri yakıp yıkan şiddetli şimşekler de var. Bir de insanları deli eden hastalık.

“Güneş ışıkları dünyanın büyük kısmını tahrip etti. Aynca tarihte eşi görülmemiş, Işıl denilen bir hastalık insanlığa zarar verdi. Tarihte ilk kez hükümetler -hayatta kalmayı başarabilenler tabii- bir arada çalışıyor. Bu sorunlarla savaşan İSYAN’ın kurulması için güçlerini birleştirdiler. Siz de bu savaşta önemli bir rol oynuyorsunuz. Ve bizimle işbirliği yapacaksınız çünkü üzgünüm ama çoktan virüsü kaptınız.” (s. 67)

Tabii gençler için artık yol görünmüştür. Güvenli bölgeye kadar gitmeleri gerekiyor. Ayrıca ikinci kitapta diğer bir labirentin daha varlığını öğreniyoruz. Sadece kızların olduğu. Bu iki grubun yolları kesişecek ve yine kitabın sonuna kadar yaşam savaşı verecekler. Yine gizemli olaylar, aksiyon dolu sahneler, sürükleyici anlatım, akıcı bir öykü. Yaklaşık 400 sayfa olan kitap 2-3 günde bitiyor.

Bu kitapta birinci kitapta olan karakterlerden bazıları yok. Thomas, Newt, Minho yine ana karakterler ve bir de önemli bir rolü olan Teresa var. Thomas, Newt ve Minho halen grubun lideri ve onları güvenli bölgeye götürmek için ellerinden geleni yapıyor. Ancak bu kitapta Teresa ile ilgili çelişkili bilgiler var. Tabii Teresa labirente gönderilmeden önce koluna “İSYAN iyidir” yazması sık sık hatırlatılıyor okura. Peki bu kitabın sonunda gençler “güvenli bölgeye”, gerçekten güvende olacakları yere ulaşabilecekler mi? Kitabın sonunu nasıl yorumlayacağınıza bağlı.

ROMAN VE ALEV DENEYLERİ’NİN FİLMİ

Bir de ikinci kitabın filmi var. 2015 yılında gösterime girişti. Ancak ister filmi izledikten sonra kitabı okuyun, isterse de kitaptan sonra filmi izleyin çok farklı olduklarını göreceksiniz. Senaryoda orijinal öykü tamamen tahrip edilmiş. Değiştirilmiş demiyorum çünkü değişiklik iyi anlamda da olabilir ve film uyarlamasında değişiklikler beklenen bir şeydir. Ancak burada öykü tamamen tahrip edilmiş ve farklı bir mecraya kaydırılmış.

Kitaptaki ayrıntılar (gizemi, heyecanı, merak uyandıran) filmdeki aksiyon ve çatışma sahneleri için heder edilmiş. Kitapta hiç çatışma sahnesi yok. Filmde ise bazen Rambo filmlerini bile aratmayacak çatışma sahneleri var. Özellikle bir kamyonetin üstüne monte edilmiş makineli tüfekten bir adamın ateş etmesi bana Rambo filmlerindeki benzer sahneleri hatırlattı.

Orijinal öyküde İSYAN ve labirentten çıkan biri kızlardan ve biri de oğlanlardan oluşan iki grup var. Film ise bize üçüncü bir tarafı daha sunuyor. İSYAN’a karşı savaşan bir direniş grubu. Böylece orijinal romanın aksine film artık bir direniş öyküsüne dönüşmüş. Thomas’ın eline silah aldığı, çok sayıda patlamanın olduğu adeta bir “havai fişek” gösterisi.
Birinci filmde de kitaba göre değişiklikler var ancak büyük ölçüde orijinal öyküye sadık kalınmış. İkinci film ise kitaba göre büyük bir hayal kırıklığı.

James Dashner
Labirent: Alev Deneyleri (2. Kitap)
Özgün Adı: The Scorch Trials
Çev: Gizem Yeşildal
Pegasus Yayınları
İstanbul
2014
397 sayfa.

James Dashner - Labirent: Ölümcül Kaçış (1. Kitap)

James Dashner - Labirent: Son İsyan (3. Kitap)