Haruki Murakami - Tuhaf Kütüphane

Japon yazar Haruki Murakami’nin “Tuhaf Kütüphane” başlıklı kitabı fantastik ve biraz da korku/gerilim unsuzları içeren bir öyküdür. Herkes kütüphanelerin nasıl işlediğini bilir. Kullanıcılar kitap ödünç alır ya da kütüphane dışına çıkarılmayan kitapları da orada okur. Bu öyküdeki kütüphane ise bildiğimizden çok farklıdır. Zaten “tuhaf” kelimesi de olayı açıklıyor.

Kütüphaneler kitapları kullanıcılarına kitap ödünç veriyor, bilgi edinmelerini sağlıyor. Peki, karşılığında ne alıyorlar? Vereceğiniz cevap hiçbir şey olabilir. Ancak Haruki Murakami’nin Tuhaf Kütüphane romanındaki “tuhaf kütüphanede” durum öyle değil. Bu kütüphanenin kullanıcılarına verdiği kitap ve bilgi karşılığı aldığı çok şey var.

Öykü kısaca şöyle: Bir çocuk kütüphaneye gelir ve ödünç aldığı kitapları iade eder. Ardından bir konuda da kitap aradığını söyler. Görevli onu bodrum kata yönlendirir. İlk başta “tuhaf” gelen şey kütüphane değil küçük bir çocuğun merak saldığı konudur. Konu ise şöyle: “Osmanlı İmparatorluğu’nda vergi tahsil sistemi”. Pek de küçük bir çocuğun okuyacağı türden bir kitap değil.

Çocuk birkaç kitap arayayım derken kendini kütüphanenin altındaki gizemli labirentte, fantastik yaratıklarla birlikte ve hapsedilmiş bulur. Bu durum karşısında da şöyle der: “Yatağa oturup başımı ellerimin arasına aldım. Neden bunlar benim başıma gelmek zorundaydı ki? Oysa tek yaptığım, kitap ödünç almak için kütüphaneye gelmekti.” (s. 27)

Zaten ona okuması için istediği kitapları veren ve daha sonra da okuması için hapseden adamın amacı başkadır. Kütüphanenin derinliklerinde tanıştığı Koyun Adam ona olayın iç yüzünü açıklar:

"Baksana Koyun Adam” dedim. "Neden o yaşlı adam benim beynimi yemek istiyor ki?”
"Bilgiyle dolu beyin çok lezzetli olur çünkü. Yumuşacıktır. Aynı zamanda böyle topak topaktır.”
"Demek bu yüzden bir ay boyunca beynime bilgi yüklememi istiyor, sonrasında yemek için?”
"Tam da dediğin gibi.”
"Bu çok feci bir şey değil mi peki?” diye sordum. “Yani, beyni yenilecek kişi açısından?"
"Ama bu bütün kütüphanelerde yapılan bir şey. Hemen hemen tümünde yani.”
Bunu duyunca hayrete düştüm. ”Her kütüphanede yapılıyor muymuş?”
"Ee tabii, sadece bilgi sağlama yeri olsalardı, kütüphanelerin bundan ne kârı olurdu ki?”
"İyi de, testereyle baş kesip beyin yemek aşırıya kaçmak olmuyor mu?” (s. 27)