Charles Dickens - Noel Şarkısı

İngiliz yazar Charles Dickens’in Noel Şarkısı novellası, zengin olmasına rağmen çok cimri olan, huysuz bir ihtiyarın bir gece aniden değişmesini anlatıyor. Tabii bu değişim kendi kendine olmadı. Ebenezer Scrooge’un bu değişimi için ilk önce eski dostunun hortlağı, sonra da tam üç ruh tarafından ziyaret edilmesi ve bazı gerçekleri görmesi gerekiyordu.

Dickens’in bu eseri başlığından da anlaşılacağı gibi Hristiyan dininin en önemli bayramı olan Noel ve Noel ruhu ile ilgilidir. Ancak bunun da altında Noel dışında her din ve bayram için söylenebilecek bayram sevincini yaşama ve en önemlisi de diğerlerine de yaşatma konusunda önemli mesajlar içeriyor. Bayramda yakınları ziyaret etme, çocukların gönlünü alma, çevresindeki insanlara elinde verecek bir şey olmasa bile en azından güler yüzle kutlamak da İngiliz yazarın kitabının öyküsünün ana konularındandır.

Tabii yukarıda saydıklarımızın hiçbiri kitabın ana karakteri Ebenezer Scrooge’da yoktur. Scrooge ne bayrama ne de insanlara iyilik yapmaya inanır. Zengin bir işadamı olmasına rağmen yalnızdır. Huysuzluğu ile de çevresindekileri hem korkutur hem de rahatsız eder. Cimriliği sadece çevresine karşı değildir. Soğuk olmasına rağmen ne kendi odasındaki ateşin ne de çalıştırdığı yazıcının köşesindeki ateşin doğru dürüst yakılmasına izin verir. Hatta mum yakmamak için karanlıkta oturmaya bile razıdır.

“Karanlık ucuzdur; Scrooge bu yüzden karanlığı severdi.” (s. 17)

Bu cümle tek başına adamın ne kadar cimri olduğunu göstermesi açısından yeterli olacaktır. Ancak Scrooge her zaman böyle değildi. Çocukken imkânsızlıklardan dolayı ailesinden uzakta geçirdiği günler, çok çalışmak zorunda kalması ve bir süre sonra da daha fazla para kazanma hırsı onu artık para kazanmaktan başka bir şey düşünmez duruma düşürmüştür.

Ancak bir Noel arifesi bu durum değişir. Çünkü Scrooge’un ölen ortağının hortlağı zincire vurulmuş bir halde karşısına çıkar. Arkadaşının ruhu acı içindedir. O da yaşamını Scrooge gibi sadece kendini düşünerek, sürekli para kazanma hırsı ile kimseye bir yardımı dokunmadan geçirmiştir ve şöyle der:

“Ah!” diye inledi ruh. “Böyle el ayak zincire vurulmuş, emirkulu bir tutsak olmak! Yaşamını iyiye kullanmayıp boşa harcadın mı sonradan kıyamete dek pişmanlık çeksen gene günahın bağışlanmıyor! Sağlığında bunu bilememek! Bana böyle oldu işte! Başıma bu geldi benim!” (s. 23)

Arkadaşının ruhu Scrooge’u kısa ziyaretinde ona aynı zamanda bir haber de verir. Kendisini üç ruhun ziyaret edeceğini söyler. Bunlar Noel’in ruhlarıdır. Scrooge hala inanmaz. Ancak denilen saatlerde ruhlar biri biri ardında önüne çıkınca artık içten içe değişimi başlar.

Scrooge’u üç ruh ziyaret eder. Biri geçmişten, diğeri yaşadığı günden ve sonuncusu da gelecekte olabilecek şeylerden ona bazı anılar, olaylar ve hayaller gösterir. Bazen kendi çocukluğuna gider, bazen yakınlarını ziyaret eder ve kendileri ile ilgili söylenenleri dinler, bazen de gelecekte olacakları görür. Ancak yaşadıkları onda kalıcı bir değişime sebep olur. Kimseyi umursamayan Scrooge artık bazı şeyleri önemsemeye başlar.

“Scrooge şimdiye değin hiç duymadığı bir ilgiyle, “Ey Ruh, söyle bana Tinimini Tim yaşayacak mı?” diye sordu.
Hayalet, “Şu yoksul ocağın köşesinde boş bir tabure, sahipsiz bir koltuk değneği görüyorum.” diye yanıtladı. “Andaç diye saklıyorlar. Eğer gelecekteki günler bu gördüğüm gölgeleri değiştirmezse çocuk ölecek.”
“Yok, yok” dedi Scrooge. Ruh, böyle deme! Ne olur, ecel çocuğa kıymayacak, de!”
Ruh, “Bu gölge görüntüler değişmezse soyumun benden sonra gelenlerinden hiç biri çocuğu göremiyecekler,” diye karşılık verdi. “Hem ne çıkar yani bundan? Ölecekse ölsün de nüfus fazlalığını önlesin biraz!”
Scrooge kendi söylediklerini hayaletin ağzından duyunca başını eğdi. Pişmanlığının, acısının yükü altında ezilmişti.” (s. 64)

Bir Noel arifesinde Ebenezer Scrooge’un başına gelen fantastik olaylar, ona önemli bir şeyler anlatır. Artık eski Scrooge olmak istemez, olduğunun tam tersi biri olarak yaşamak için elinden gelen gayreti gösterir.

Charles Dickens
Noel Şarkısı
Özgün adı: A Christmas Carol
Çev: Nihal Yeğinobalı
İllüstrasyon: John Leech
Sosyal Yayınları
İstanbul
1985
109 sayfa.