Kitap yorumu: Jorge Luis Borges - Kum Kitabı

Jorge Luis Borges - Kum Kitabı yorumu

Kongre güzel bir öykü ancak kitaptaki ilk öykü olan Öteki ve son öykü Kum Kitabı ise benim en çok beğendiklerimin başında yer alır. Kongre en uzun öykü ancak kısa öyküler, gizem içerenler, gerilimli hikayeler de mevcut. Aslında her bir öyküye Borges ayrı bir tat katmış diyebilirim. Öykülerin girişleri ise okurken ayrı bir zevk veriyor. Hepsi sanki gerçek öyküymüş gibi... Son öyküde de Borges bu konuya şöyle değiniyor: “Bugünlerde, her uydurma öykünün gerçek olduğunu öne sürmek âdet oldu; benimki ama, gerçek.” (s. 92) İlginç bir hikaye girişi daha. Okurken bile “benimki ama, gerçek” derken yüzünüzde bir tebessüm oluşuyor.

Yazarın notu kısmında Borges kendisini etkileyen bir kaç yazardan şöyle bahsediyor:

“Bu kör alıştırmalarında, basit, zaman zaman günlük konuşma diline yakın üslupla fantastik bir olay örgüsünü birleştirerek, H. G. Wells örneğine sadık kalmaya çalıştım. Meraklı okur Wells’in adına, Swift'in ve 1838’de bize Arthur Gordon Pym’in Anlatısı'nın hayranlık uyandıran son bölümlerini bırakan Poe’nunkini de ekleyebilir.” (s. 7)

Kitapta son öyküden sonra ise bir sonsöz (sondeyiş) yer alıyor. Aslında önsöz yerine sonsöz yazmayı yeğlediğini belirtiyor yazar ve bunu da şu ilginç cümlelerle sonlandırıyor:
“Aceleyle kaleme alınan bu notların kitaba olan ilgiyi tüketmeyeceğini ve içerdiği düşlerin şu anda onu kapatmakta olanların konuksever hayal güçlerinde çoğalmayı sürdüreceğini umarım.

Jorge Luis Borges - Kum Kitabı alıntılar

Son olarak kitabı okurken ilginç gelen kısımlardan alıntılar şöyle: 

“... ve öbür kitapların arkasında gizli duran, Balkanlar'da cinsel gelenekler üzerine ciltsiz bir kitap.” (s. 10, Öteki)

“Bugün, işler kötü gidiyor. Rusya dünyayı ele geçirmekte; demokrasi boşinancıyla kösteklenen Amerika imparatorluk olmaya karar veremiyor.” (s. 12, Öteki)

“Taşralı yoksul bir genç için gazeteci olmak romantik bir yazgı olabilir; başkentli yoksul bir genç için bir sığırtmacın yazgısının romantik olabileceği gibi. Bugün kaba bir meslek görünen gazeteciliği istemiş olmam bana utanç vermiyor. Meslektaşım Fernàndez lrala’nın, gazetecinin yazdığının unutulup gittiğini, oysa isteğinin belleklerde ve zamanda iz bırakmak olduğunu söylediğini duymuştum.” (s. 24, Kongre)

“Yok etmede gizemli bir zevk vardır.” (s. 37, Kongre)

Kitap yorumu: Jorge Luis Borges - Alef

“Sözcükler, paylaşılmış bir hafıza gerektiren simgelerdir.” (s. 39, Kongre)

“Edwin’in ölümünden önce, belediye başkanı beni bürosuna çağırdı. Bölge papazı da yanındaydı. Küçük bir Katolik kilisesinin planlarını çizmemi istediler. Çalışmamın karşılığı iyi ödenecekti. Onlara hemen olumsuz yanıt verdim. Ben kendini Tanrı’ya adamış biriyim, putlar için tapınaklar kurma alçaklığını yapamam.” (s. 43, Başka Şeyler Daha Var)

“Başarısızlığımı önceden kestirmiştim ama bir şeyi öngörmekle, gerçekleştiğini görmek arasında fark var.” (s. 45, Başka Şeyler Daha Var)

“Biraz kendini beğenmişlikle yanıtladım:

– Basılı bir kitap. Bende ikibinden fazla var, doğal olarak bundan daha az değerli ve daha az eski.

Başlığı yüksek sesle okudun.

Gülmeye başladı.

– Kimse iki bin kitap okuyamaz. Dört yüzyıldır yaşıyorum da yarım düzineden fazla okumamışımdır. Zaten önemli olan okumak değil, yeniden okumaktır. Şimdi ortadan kalkan basımevi, insanlığın en beter afetlerinden biriydi, çünkü gereksiz metinleri başdöndürücü şekilde çoğaltmak yolundaydı.” (s. 71, Yorgun Bir Adamın Düş Ülkesi)

“Ateşi düşündüm, ama sonsuz bir kitabın yakılmasının da sonsuz olmasından ve yeryüzünü dumanıyla boğabilmesinden ürktüm.” (s. 96, Kum Kitabı)