Banana Yoshimoto - Mutfak

Cavanşir Gadimov

24 Kas, 2018

Japon yazar Banana Yoshimoto’nun bu kitabında “Mutfak” başlıklı roman ve bir de “Ay Işığı Gölgesi” isimli uzun bir öykü yer alıyor. Her ikisi de konusu itibariyle benzerlikler taşıyor ve aşk, sevdiğini kaybetme ve bunun üzüntüsü konularını işliyor. Tabii bir de mutfak ve onun çağdaş yaşamdaki yeri üzerine.

“Mutfak” romanı, gerçek ismi Mahoko Yoshimoto olan yazarın ilk eseridir ve yayımlandığı 1988 yılından bu yana büyük beğeni almıştır. Ayrıca bu eser modern Japon edebiyatının bir örneği olarak kabul ediliyor.

MUTFAK

Mutfak romanı, ninesi tarafından büyütülen Mikage Sakurai isimli yetim bir kızın öyküsünü anlatıyor. Ninesi de ölünce arkadaşı Yoichi ve annesi Eriko (bir zamanlar babasıydı, transseksüeldir ve bir eşcinsel bar işletiyor) onu evlerine alırlar. Mikage hem annesi hem babası hem de en sonunda ninesini kaybetmekle kan bağı olan kimsesi bulunmamanın sarsıntısını yaşıyor. Yoichi ise annesini kaybetmiştir ve şimdi de transseksüel babası ona annelik yapıyor. Bu sevdiği kişileri kaybetme durumu bu üç kişiyi bir araya getirirken, aralarında bir ağ oluşur.

''Hayat çok zor olabilir," dedim etkilenmiş bir halde.
"Evet. Ama insan hiç gerçek üzüntü yaşamamışsa, hayatın içinde bulunduğu yerin kıymetini bilmeden, gerçek mutluluğun ne olduğunu anlamadan yaşlanır.” (s. 46)

“Neden bu kadar az seçeneğim var? En aşağılık solucanlar gibi yaşıyoruz. Her zaman yenik, yenildikçe yemek yapıyor, yiyor, uyuyoruz. Sevdiğimiz herkes ölüyor. Yine de yaşamdan vazgeçmek söz konusu olmuyor.” (s. 82)

Mikage Sakurai aynı zamanda bir mutfak ağışıdır. Mutfak onun için çok şey ifade ediyor. Çocukluğundan bu yana mutfakta büyümüş ve güzel bir mutfak gördüğünde de onun için farklı anlamlar taşıyor. Hem de yemek yapmayı da seviyor ki aynı zamanda onun mesleği olacaktır.

“Bana mutfak uzun süredir kullanılmamış gibi geldi. Bir parça kirli ve siyahtı. Temizlik tozu ile lavaboyu ovdum, gaz ocağını sildim, tabakları yıkadım, bıçakları biledim. Bütün yemek peçetelerini yıkadım ve beyazlattım, onların kurutma makinesinde dönüşünü seyrederken sakinleştiğimi fark ettim. Mutfakla ilgili her şeyi neden bu kadar çok seviyordum? Belki mutfak benim ruhuma işlemiş, uzak bir özlemi simgelediği için. Oradayken yeni bir başlangıç yapıyor gibiydim, bir şeyler geri geliyordu.” (s. 58-59)

AY IŞIĞI GÖLGESİ

Ay Işığı Gölgesi başlıklı uzun öykü ise fantastik, gizemli, mistik öğeler içeriyor. Aynı zamanda Mutfak ile de işlediği konu itibariyle benzerlikler var. Her ikisinde de birilerini kaybeden, bunun acısını yaşayan iki bireyin buluşması, bu ortak acıyı paylaşması var. Bu ortak acı aynı zamanda onları birbirine bağlıyor. Birbirine destek olmaya yardım ediyor.

Ana karakter Satsuki, bir araba kazasında erkek arkadaşı Hitoshi’yi kaybeder. Aynı kazada Hitoshi’nin kardeşi Hiiragi’nin kız arkadaşı da yaşamını yitirir. Hem Satsuki hem de Hiiragi sevdiği kişiyi kaybetmenin üzüntüsünden yaşamlarının durma noktasına geldiğini hissederken, aniden ortaya çıkan bir yabancı, gizemli olaylar onlara yeniden hayata bağlanmaları, yeni başlangıç yapmaları konusunda yardımcı olur.