Kitap yorumu: Elxan Elatlı – Susan Kadın

Cavanşir Gadimov

1 Haz, 2025

Kitap yorumu: Elxan Elatlı – Susan Kadın

Azerbaycanlı polisiye yazarı Elxan Elatlı’nın psikolojik polisiye romanı Susan Kadın (Susan Qadın), bir kadının ölümü, aile için ilişkiler, aldatan koca, bir kadının psikolojik durumu konularını işleyen bir roman. Bir tarafta bir kadının cinayetini anlatan roman, diğer tarafta birçok kadının iç dünyası ve aile içi ilişkilere odaklanarak kitabın ana karakteri ve diğer bazı yan karakterlerin psikolojik durumlarına da odaklanıyor. Bu blog yazısında roman ile ilgili ayrıntılı incelemeyi, konusunu ve yorumlarımı sizinle paylaşacağım.

Elxan Elatlı – Susan Kadın: Psikolojik polisiye romanın konusu

Susan Kadın romanı, Esmer isimli bir kadının, yaşadığı apartmanın 7. katından düşerek ölmesi ile başlar. Karşı binada yaşayan görgü tanığı, kadının bir erkek tarafından pencereden atıldığını polise bildirir. İlk şüpheli olarak kocası Eyvaz yakalanır. İlk başlarda böyle bir şey yapmadığını söylese de daha sonra polis sorgusunda karısını öldürdüğünü kabul eder. Ancak bu itiraf bir anlamda çaresizlik sonucu yapılan bir itiraftır. Tüm deliller aleyhinde olduğu için itiraf etmek zorunda kalır.

Karısının ölümünden dolayı şüpheli olarak göz altına alınan Eyvaz’ın avukatı ise müvekkilinin suçsuzluğuna inandığı için olayı farklı bir boyuta taşır ve ünlü cinayet uzmanı, eski bir polis albayı olan ve şimdi de özel detektif olarak görev yapan Qanbay Qasımlı’ya başvurur.

Qanbay Qasımlı, bir dönem Moskova’da cinayet masasında çalışmış, çok tecrübeli bir detektif. Qanbay Qasımlı aynı zamanda yazar Elatlı’nın en ünlü detektif karakteri ve birçok kitabının ana karakteri. Bu karakter ile ilgili ayrıntılar için daha önceki yazım bakabilirsiniz.

Bakınız: Kitap yorumu: Elxan Elatlı – On Dördüncü Adam

Detektif Qasımlı ise şüpheli olarak sadece Esmer’in kocası Eyvaz’a odaklanmaz. Genel olarak onu hayattan küstüren evliliğine, kocasının sürekli eşinin aldatmasına, evli ve aynı zamanda Eyvaz ile akraba olmasına rağmen Esmer’e aşık olduğunu söyleyen Altay’a ve bu mutsuz ailenin tüm ayrıntılarına odaklanır.

Romanın önemli karakterlerin

Şimdi de romanın önemli karakterlerine bakalım.

Esmer: Romanın ana karakteri. Öldürülen kadın ve Eyvaz’ın eşi. Kocası kendisini aldatmasına rağmen ona sadık kalması ile öne çıkan, istese de ailesinin baskısı ile boşanamayan ve bundan dolayı bunalıma giren bir kadın karakter. Üniversite okur ve öğretmen olmak ister. Ancak üniversiteden hemen sonra evlenince, öğretmen olma hayalleri suya düşer. Artık gelin gittiği evin hizmetçisine dönüşür. İki çocuğu dışında bir de eşinin anne ve babasının bir hizmetçisi olarak görüyor kendisini. Eşi ile aynı evde olsalar da artık bir birlerine yabancı gibi yaşarlar. Kendisini sevdiğini söylediği Eyvaz’ın evli akrabası Altay’ı sever ama evli bir kadın olarak onunla hiçbir şekilde aşk yaşayamayacağını bilir ve böyle bir ilişkiye başlamaz. Hayallerini, aile saadetini ve umudunu kaybeden bir kadın karakter.
Eyvaz: Esmer’in kocası. Esmer’in sınıf arkadaşı Lamiye’nin de abisi. Zaten kız kardeşi tarafından tanıştırılırlar. Eyvaz aslında kardeşinin sınıf arkadaşlarından başka bir kızı beğenir ve onunla evlenmek ister. Ancak Eyvaz’ın başka kadınlara olan düşkünlüğünü bilen kız kardeşi, en iyisi Esmer ile evlenmesi olduğunu söyler. Çünkü Esmer aldatılmasına rağmen onu aldatmayacak, yaşadıklarını içine atacak birisi olarak görülüyor. Ancak özellikle Eyvaz’ın ilk başta evlenmek istediği kızın karakteri öyledir ki, kocası onu aldatırsa, o da karşılığında onu aldatır. Sırf bundan dolayı Eyvaz evlenmek için Esmer’i seçer. Böylece en baştan karısını aldatma niyeti ile öne çıkan bir karakter.
Qanbay Qasımlı: Diğer bir önemli karakter de yazarın detektif karakteri Qasımlı. Bu romanda onun da aile hayatının ayrıntılarına giriyor yazar. İlk evliliği. Moskova’da karısı ve çocuğunun, peşine düştüğü bir suçlu tarafından öldürülmesi. Bakü’ye dönünce yaptığı ikinci evliliği. Bu evlilikten olan çocuğunun da bir hastalık sonrası kaybetmesi. Eşinin kendisinden ayrılması ve sair.

Yazar romanda bir dizi başka yan karakterlerin de hikayelerinin ayrıntılarına giriyor. Esmer’in arkadaşları. Eyvaz’ın ilişki yaşadığı Cemale ve sair.

Elxan Elatlı – Susan Kadın kitap yorumu

Elxan Elatlı’nın Susan Kadın romanını bir çok yönüyle eleştireceğim. Bu yazarın okuduğum üçüncü kitabı. Karakterlerin cinsen yaşamları her zaman daha fazla öne çıkıyor. Burada ise neredeyse her karakterin cinsellikle ilgili yaşamlarına çok fazla yer ayırıyor. Her cinayetin arkasında cinsel dürtüler olması bir süre sonra okuru sıkmaya başlar.

İkinci eleştirim ise yan karakterlerin yaşamlarına çok fazla yer ayırması. Kitabın başında Esmer’in cinayetinin bir kenara bırakıyoruz ve hatta unutuyoruz. Bir süre başka karakterlerin yaşamları, cinsel hayatlarına odaklanıyor yazar. En çok yer ayırdıklarından biri Cemale. Yani Eyvaz’ın kocasından boşanmış sevgilisi. Onun evlenmesi, kocası ile yaşadığı cinsel sorunlar, sonra başka bir evli erkekle görüşmesi, onun sevgilisi olması, sonra Eyvaz ile yaşadıkları. Tüm bunlar okuru ana konudan uzaklaştırıyor. Bazen de sıkıyor.

Ancak bir konuda romanın çok başarılı buldum. Esmer’in öldürülmesi Qasımlı tarafından araştırılır. Elatlı öyle bir son kurgulamış ki şahsen çok başarılı buldum. Okur için tatmin edici bir son olmuş. Başlarda okuru hayal kırıklığına uğratan roman, ancak sonda mutlu ediyor diyebilirim.