Kitap yorumu: E. B. White - Charlotte's Web

“Charlotte's Web”, Amerikalı yazar Elwyn Brooks White’ın 1952 yılında yayımlanan ve artık çocuk klasiklerinden kabul edilen bir kitabı. Bir çocuk kitabı olmasına rağmen yetişkinlerin de zevk alarak okuyabilecekleri bir kitap.

Kitabın başlığı “Charlotte's Web” yani birebir çeviride “Charlotte'un Ağı” anlamına geliyor. Ancak Türkçe baskılarına baktığımda iki farklı şekilde çevrildiğini gördüm. Beyaz Balina Yayınları, kitabı “Charlotte'un Sevgi Ağı” başlığı ile basarken, Yapı Kredi Yayınları ise “Örümcek Ağı” şeklinde Türkçeleştirmeyi seçmiş.

Kitap yorumu: E. B. White - Charlotte's Web

Kitabın çoğu baskısında, ilk baskısının kapak resmi kullanılıyor. 1952 yılındaki ilk baskıyı “Harper & Brothers” yapmıştı. Kapak resminde bir kız, bir domuz ve diğer çiftlik hayvanları görülüyor. Kitabı kızıma okumaya başlamadan önce başlıkta da geçen “Charlotte” isminin bu kızın ismi olduğunu düşünürdüm. Ama Charlotte kapak resmindeki kız değil. Charlotte, kapaktaki en küçük canlı olan örümcek. Çiftlikteki hayvanları sevgisiyle kuşatan da o.



Olay Fern isimli bir kızın yaşadığı bir evde başlıyor. Ahırlarındaki bir domuzun yavruları olur ama bir yavru çok küçük ve zayıf. Babası yavrudan “kurtulmak” ister. Ancak Fern yalvararak domuzu kurtarır ve artık onu el ile beslemeye başlar. Wilbur ismini verdiği bu domuzcuğun yaşamı ilk kez böyle kurtulmuş olur.

Wilbur biraz büyüdükten sonra bu sefer Fern’ün amcası Homer Zuckerman’ın çiftliğine satarlar. Yine de Fern onu istediği zaman gidip ziyaret ediyor. Hatta zamanının çoğunu amcasının çiftliğindeki ahırda hayvanlarla geçirmeye başlar.

Burada hayvanlar arasındaki ilişkiyi görüyoruz. Kazlar, kaz yavruları, koyunlar, ahırdaki atıklarla beslenen Templeton isimli bir fare ve diğerleri. Ama en önemli karakter, kitaba da adını veren, ahırın bir köşesinde ağı olan Charlotte isimli örümcek.

Benzer kitap önerisi: Kitap yorumu: C. S. Lewis - Aslan, Cadı ve Dolap (Narnia Günlükleri - 2. Kitap)

Wilbur’u kurtarma çabaları

Wilbur ilk defa ölümden Fern sayesinde kurtulmuştur. Ama şimdi büyümüş ve yaz da bitmek üzere. Çiftlikteki tüm hayvanlar da biliyor ki kış olunca Zuckerman domuzu kesecek. Charlotte ile Wilbur arasında bir dostluk oluştuğu için, örümcek dostunu kurtarmak için bir plan yapar.

Charlotte, ağına Wilbur ile ilgili bazı sözcükler işlemeye başlar. Bunu gören çiftlik sahibi ve çevredekiler, bunun bir mucize olduğunu düşünürler. O kadar ki Wilbur fuara bile götürülür ve burada ödül alır. Charlotte ve hayvanlar aslında işbirliği yaparak domuzu kurtarmak için ellerinden geldiğinde çabalarlar.

"Toplantı sona erdi. Önümde çok çalışmam gereken bir akşam var. Ağımı yırtıp 'Müthiş' yazacağım."
Wilbur kızardı. "Fakat ben müthiş değilim Charlotte. Ortalama bir domuz sayılırım."
Charlotte tatlı tatlı "Benim için müthişsin" diye cevap verdi. "Önemli olan da bu. Sen benim en iyi arkadaşımsın ve ben senin heyecan verici olduğunu düşünüyorum. Şimdi tartışmayı bırak da biraz uyu."

Kitabın ana temalarından biri de “ölüm”

Kitap birçok konuya değiniyor. Fern’ün masumiyeti, domuzu kurtarma çabaları, hayvanlar arasındaki arkadaşlık ve diğer. Ancak işlediği konuların başında ölüm geliyor. İlk sayfalardan başlayarak, Wilbur ölüm ile burun buruna yaşayan bir domuz. Sonuçta Wilbur bir çiftlik hayvanı. Bir gün mutlaka kesilecek ve çiftlikteki insanların önüne yenilmek için konulacak. Bunun her zaman farkında. Ama yine de tüm hayvanlar onu kurtarmak için çabalar.

Her ne kadar Charlotte arkadaşını insanların önünde yemek olmaktan kurtarmaya çalışsa da sinekler ve kendi yemeği söz konusu olunca sineklere aynı muameleyi yapmıyor. Ağına düşürdüğü sineklerin kanını emiyor.

Bu açından kitap ölümün, yaşamın ve yaşam döngüsünü bir parçası olduğunu gösteriyor. Tabii bunu yaparken, çocukları korkutmayacak daha uygun ve masumane bir dille anlatıyor.

Çocuk kitapları önerisi: Linda Newbery - Kedi Öyküleri (Çocuk Kitapları)

Film uyarlaması: Minik Örümcek Şarlot

Son olarak kitabın 1973 yılında yapılmış “Charlotte's Web” (Charlotte'un Sevgi Ağı) başlıklı bir çizgi filmi uyarlaması var. Ayrıca 2006 yılında da Minik Örümcek Şarlot (Charlotte's Web) adıyla da bir film uyarlaması yapılmıştı.

Bu da kitaptan ilginç bir alıntı. Fern’in annesi doktora “Fern hayvanların birbiri ile konuştuğunu söylüyor” diyerek görüşünü söylüyor. Doktorun da ilginç bir cevabı var.

"Fern says the animals talk to each other. Dr. Dorian, do you believe animals talk?"
"I never heard one say anything," he replied. "But that proves nothing. It is quite possible that an animal has spoken civilly to me and that I didn't catch the remark because I wasn't paying attention. Children pay better attention than grownups. If Fern says that the animals in Zuckerman's barn talk, I'm quite ready to believe her. Perhaps if people talked less, animals would talk more. People are incessant talkers-I can give you my word on that."

E. B. White
Charlotte's Web
Türkçe baskıları:
Charlotte'un Sevgi Ağı
Örümcek Ağı
Resimleyen: Garth Williams

Çocuklar için bir film önerisi: Bir defa izlerseniz, tekrar tekrar izleyeceğiniz bir animasyon: Coco (2017)