Kitap yorumu: J. R. R. Tolkien - Hobbit

İngiliz yazar J. R. R. Tolkien’in Hobbit isimli fantastik romanı, yazarın başka bir kitabına giriş özelliğini taşıyor. Bahsettiğimiz, Tolkien’in en ünlü eseri Yüzüklerin Efendisi üçlemesidir. İşte, Hobbit de buradaki yüzük ve bazı şeylerin geçmişine dair bilgi veriyor ve yine bütün hikâyenin geçtiği Orta Dünya’yı okura tanıtmış oluyor. 

Yüzüklerin Efendisi filmleri çok ses getirince, Hollywood Hobbit filmini de beyaz perdeye uyarladı. Yüzüklerin Efendisi üç kitaptan oluşuyor ve üç film yapıldı. Hobbit ise tek kitap ama buna rağmen bu tek kitabı da üç filme bölerek çektiler. 

Doğrusunu söylemek gerekirse kitaptan önce her üç filmi de izledim. Ancak birkaç yıl önce izlediğim filmlerin konusu ile ilgili aklımda kalan pek bir şey yoktu. Belki bir hikâyeyi üçe bölüp anlatmaları, belki kitapta olmayan bazı şeyleri eklemleri buna sebep olmuş olabilir. Ama artık kitabı okuyunca Hobbit’in hikâyesi tek parça olarak aklımda.

Kitabın konusu: J. R. R. Tolkien - Hobbit

Hobbit romanının, Tolkien’in Yüzüklerin Efendisi üçlemesine bir giriş niteliği taşıdığını söylemiştik. Çünkü güç yüzüğünün nasıl Bilbo Baggins’in eline geçtiğini burada görüyoruz. 

Olaylar bir Hobbit olan Bilbo Baggins’in evinde başlar. Hobbit nedir diye soranlara ise anlatıcı onların cücelerden bile daha küçük ama daha kısa sakallı ufak bir halk olduğu bilgisini veriyor. Cüceler macera seven bir halk değildir. Rahatlarına düşkünler ve toprağın altına yaptıkları evlerde yaşarlar. Amma öyle görünüyor ki macera sevmeyen bu halktan biri olan Bilbo Baggins büyük bir macera yaşayacak. 

Her şeyi ise büyücü Galdalf ayarlar. Bir grup cüceye, daha doğrusu tam olarak 13 cüceye, onların grubuna katılacak bir “hırsız” bulduğunu söyler. Cüceler de bir biri ardına Baggins’in evinde toplanırlar. Bu cücelerin isimleri ise şöyle: “Dori, Nori, Ori, Oin, Gloin, Fili, Kili, Bombur, Bifur, Bofur, Dwalin, Balin, Thorin Meşekalkan.”

Thorin Meşekalkan, bir cüce kralının soyundan geliyor. Bir zamanlar Yalnız Dağ isimli bir dağın altında Erebor isimli bir cüce şehri vardı. Cüceler o kadar çok zengindi ki bir gün bir ejderha (ismi Smaug) bu şehri onların ellerinde alarak buraya yerleşir. Çünkü ejderhalar altına düşkündür. Cücelerin bir kısmını yer, bir kısmını yakar bir kısmı da kaçır farklı bölgelere sığınırlar. O günden bu yana Thorin bu şehri ejderhadan geri alma ve onu yeniden bir cüce krallığına çevirme hayalleri ile yaşar. Tabii kendisi de kral olacak. 

En popüler ve en çok okunan fantastik kitaplar (20 roman/seri listesi)

Plan bu ve yolculuğu 13 cüce, Gandalf ve bir de hobbit ile başlarlar. Yazar bir taraftan burada bize kurguladığı Orta Dünya’daki halklardan biri olan hobbitleri tanıtıyor. Diğer taraftan ise cüceleri. Peki, cüceler nasıl bir halktır. Yer altında yaşarlar, madenler kazar ve demir işçiliğinde ustalar. Kısa boylu ve uzun sakallı ama güçlü bir halk. Peki, yazar onların mizaçlarını nasıl tasvir ediyor?

“İşte mesele budur: Cüceler kahraman değil, paranın değerini çok önemseyen, hesapçı bir halktır; bazıları hilekâr, hain ve epey kötü kimselerdir; bazıları ise değildir ve onlardan çok şey beklemediğiniz sürece Thorin ile Kafilesi gibi yeterince düzgün kişilerdir.”

Bir hobbit ve cücelerin yolculuğu, elfler ve goblinler

Bahsettiğimiz bu kafile yola çıkar. Yolculukları hobbit diyarından başlar ve Yalnız Dağ ismi verilen yere kadar sürecek. Ama bu yol üzerinde diğer Orta Dünya halkları ile karşılaşacaklar. İki farklı elf diyarından geçecek ve ayrıca goblinler ile karşılaşacaklar. 

Buna ilave olarak bir de warg diye çok vahşi bir kurt türünün de saldırısına maruz kalırlar. Zira bunlar goblinlerle ortak çalışıyorlar. Bir de dev kartalları görüyoruz. Cüce kafilesine yardım ederler. Onların da kendi kralları var. Tabii bir de insanlar var. 

Eğer Hobbit’ten önce benim gibi Yüzüklerin Efendisi’ni okumuşsanız, şunu merak ediyor olabilirsiniz. Bilbo ile Frodo’nun yolculuğu ne kadar farklı. Aslında yolun bir kısmı aynı ama sonra ayrılıyor. Biri kuzeye Yalnız Dağ’a gider, diğeri ise güneye. Aşağıdaki harita da bunu gösteriyor. 

Kitabın sonunda büyük bir savaş var: Beş Ordunun Savaşı. Bir tarafta insanlar, elfler ve cüceler, diğer yandan ise goblinler ve warglar (kötü kurtlar da diyebiliriz).

Fantastik seri önerisi: Ursula K. Le Guin - Yerdeniz Serisi

Tolkien’in Yüzüklerin Efendisi ile bağlantıları

Hobbit romanındaki bazı olaylar, Yüzüklerin Efendisi’nin temellerini oluşturuyor. En başta Bilbo’nun yüzüğü nasıl ele geçirdiğini görüyoruz. Ayrıca Bilbo’nun bu yolculukta ele geçirdiği Sting ismi verilen kılıç ile Mithril isimli verilen çok güçlü bir maddeden yapılan zırhı da daha sonra Frodo’ya vereceğini de görüyoruz. Ama en önemlisi yüzük ve Gollum ile karşılaşma var. 

Son olarak Tolkien’in bu kitabı bir çocuk ve gençlik romanı olarak yazdığını görüyoruz. Zaten anlatımında da bir masalsı hava var. Ayrıca gerçekten çok sürükleyici kitaplardan biri. Filmini izlemiş olsanız bile okuması zevk veren bir roman.

J. R. R. Tolkien

Hobbit

Özgün adı: The Hobbit

Çev: Gamze Sarı

İthaki Yayınları

340 sayfa.